Lieve allemaal,

De nachttrein naar Sapa was heel relaxed: we zaten met zijn drieeen, samen met een ander westers meisje in een coupe met twee hoge en twee lage bedden, een tafeltje en zelfs wat stopcontacten! Ik heb dus nog even mijn camerabatterij goed kunnen opladen, en we hebben voor het slapen gaan een rustig muziekje geluisterd vanaf de computer. Helaas voelde ik me de volgende ochtend toch erg moe, Marit had weinig geslapen, en Nik was nog aan het bijkomen van haar cultuurshock, dus we kwamen wat gammel aan op het treinstation van Lao Cai, waarvandaan we in de eerste de beste minibus naar Sapa stapten. We hebben eerst even rustig ontbeten bij een klein restaurantje.
Toen we bijna klaar waren kwamen er twee Zwarte-Hmong dames (Hmong is een soort bergvolk hier, er zijn meer soorten, deze Hmong dragen indigokleurige, bijna zwarte kleding). Na een boel gepraat, getwijfel en gedoe besloten we met deze dames (inmiddels waren het er vier) mee te gaan naar hun dorp voor een 'homestay'. Oonagh en Ryan, het aardige stel uit Phonsavan hadden ons aangeraden om naar Sapa te gaan, te praten met Hmong dames en dan direct met hun mee te gaan, in plaats van een tour te boeken. Dan komt het geld bij hun en hun familie terecht, in plaats van in de zak van de Vietnamezen. Daarnaast is zo de groep kleiner. De deal met de dames was dat we gratis mochten komen eten en logeren, dan zouden we de volgende dag van hun wat kopen. Goede deal vonden wij!
En zo gingen Nikki, Marit en ik mee met (fonetisch:) Giah, Koe, Sah en Chiu (Tjoe), naar hun dorp: Sa Sang.

We liepen heel rustig aan in ongeveer 2 uur de berg ten oosten van Sapa op. Onderweg stopten we nog even om wat vlees te kopen, maar omdat we dat er niet zo lekker uit vonden zien, besloten we tofu mee te nemen. (Wij betaalden dus, maar dat was ook het enige)
Tijdens het lopen stonden de handen van de dames niet stil: constant waren ze hennepvezels aan elkaar aan het spinnen. Later legden ze uit dat ze deze draden weven, dan verven met Indigo (plant) en dan verwerken tot kleding.

Tijdens een rondleiding door hun dorp heeft Giah ons een weefgetouw laten zien dat ze gebruiken, en Marit en ik (die beiden ooit gewoven hebben) mochten ook een stukje doen. Echt ontzettend leuk!

In het dorp zijn we ook heel veel kindjes tegengekomen, die we bijna allemaal een mintsnoepje hebben gegeven. We baalden dat we wederom vergeten waren kleurpotloden en schriften mee te nemen, we hadden er nog zo aan gedacht voordat we de trein namen... Ze waren wel ontzettend schattig, ondanks dat de meesten ook nogal viezig waren: veel stoffige gezichten en billen (wanneer ze nog niet zindelijk zijn dragen ze geen onderkleding), snottebellen en vieze handjes. De meesten droegen een (zeer versleten) trui, met of zonder broekje of rokje eronder. Sommige meisjes hadden een soort prinsessenverkleedjurk aan, compleet met glitterende vlinders enzo, heel gek.

Tijdens ons bezoek aan het 'weefhuis', de woning waar Giah woont met haar man en kinderen, zijn ouders en zijn broers met vrouwen en kinderen, begon het even heel hard te regenen, dus tijdens het wachten werd de jerrican rijstwhisky opengetrokken. Tijdens het drinken leerden we wat belangrijke Hmong woorden: O chiau (dankjewel), Conjo hai (als je dicht bij elkaar bent en je elkaar gedag zegt), Conjo tje (als je ver van elkaar vandaan bent en elkaar gedag zegt), Clo kah (proost), Kjen (rijst whisky) Bi hou chiao (iedereen drinken!) en Ka tje zjong gau (je hebt een mooi huis). Zjong gau is 'mooi', dus je kunt ook zeggen: Sapa zjong gau of Julia zjong gau. :) Ook hebben we geleerd hoe een huwelijk tot stand komt; je gaat naar de markt op zondag, en daar kun je er als meisje voor kiezen om met een jongen mee te lopen rond het meer op zijn uitnodiging. Als dat 'klikt' kun je een jasje voor hem naaien. Als hij dat mooi vindt, en als zijn ouders je mogen, dan kan hij jou ten huwelijk vragen. Als zijn ouders je niet mogen, gaat het hele feest niet door: je komt namelijk als zijn vrouw in zijn huis wonen, bij zijn ouders dus. Verder bracht de drank veel hilariteit los, we hebben echt ontzettend gelachen! Heel leuk dat de combinatie van drank en humor universeel is: overal ter wereld lijkt dat garant te staan voor een leuke tijd. Vier kleine kopjes rijstwhisky later, omdat je 2 handen en 2 voeten hebt (het Hmong equivalent van 'op een been kun je niet lopen'), konden we weer terug naar het huis waar we aten en logeerden, het huis van Sah. Trouwens: de whisky drink je hier in kleine slokjes, in tegenstelling tot het gebruik in Laos, waar je deze niet zo heel lekkere, sterke drank tenminste in een keer achterover mag gieten!

Onderweg terug naar Sah's huis kwamen we een oma van een van de dames tegen, die rond de 100 jaar was. Geweldig zoals die er uit zag!!! Ik denk dat menig 70-jarige in Nederland er slechter uitziet dan deze dame. Toen we terug waren bij Sah hebben we eerst nog even op het stoepje gezeten bij het huis, waar wij naar iedereen keken en luisterden, en zij naar ons. Toen ook nog even in mijn dagboek geschreven, wat de interesse wekte! Over mijn schouder werd alles bekeken. Daarna ben ik naast Giah gaan zitten, die nog steeds druk aan het spinnen was. Van haar heb ik spinles gekregen, dus vanaf nu kan ik mijn eigen hennep gaan spinnen! Haha!
Net voor het donker werden we naar binnen gevraagd voor het eten, wederom rijst, instantnoodles, morning glory, een of andere andijvieachtige groente en boontjes. De tofu met tomaat was blijkbaar tijdens de lunch opgegaan. Jammer want die was erg lekker! De rest ook trouwens, maar toch minder... Aan drinken doen ze bij de Hmong niet, er wordt bij het eten wat kookvocht van de reist over het eten gegoten of eventueel extra opgeslurpt,maar dat is het dan. Wel fijn dat we dus voor vertrek nog even onze waterflessen hadden gevuld! Na het eten ben ik nog net voor donker naar het toilet gegaan. De Hmong hebben alleen geen toilet... Eerder die middag werd ik naar de waterbuffelstal gewezen, maar omdat de dieren nu op stal stonden moest ik dus gewoon de bosjes in. Al met al een interessante ervaring dus, dit homestayen. Na het eten ging iedereen om een olielampje zitten kletsen. Wij drieeen zaten er moe en een beetje stil bij. Rond 20:00 uur begon iedereen naar huis te gaan, en werd ons bed opgemaakt. Op de plek waar we steeds aten, werden nu twee bossen stro uitgespreid en afgedekt met een bamboe mat. Bij het hoofdeinde kwam een over de lengte opgerolde deken te liggen, iets verhoogd met wat takken. Als dek kregen we 1 deken, die niet groter was dan 2x2 meter. Toen Chiu toen ook nog zei dat ze even naar haar moeders' huis zou gaan maar daarna bij ons zou komen liggen gingen we ons helemaal afvragen hoe dat in hemelsnaam zou passen! Even later zijn we ons klaar gaan maken voor bed, door onze tanden te poetsen bij de water/wasplaats in het huis, dat niet meer was dan een watertrog en wat teilen ernaast in een voor iedereen zichtbaar gedeelte van het huis. Daarna hebben we ons aangekleed (we waren bang dat we het koud zouden krijgen, dus trokken we lange broek, sokken en trui aan) en zijn we in bed gaan liggen. Het bed was zachter dan mijn bed tijdens mijn trektocht in de omgeving van Chiang Rai, maar nog steeds erg hard!!! Daarnaast was het met zijn drieen al heel krap onder de deken, laat staan met zijn vieren! Gelukkig zag Sah dat ook toen Chiu een paar uur later naast ons kwam liggen, dus bracht ze nog een deken. We hebben echt als muizen in een nestje liggen (niet-)slapen: tegen elkaar, half over elkaar, onze neus in het haar van de buurvrouw! Gezellig, maar erg uitgerust waren we de volgende ochtend dus niet! Ik denk dat ik ongeveer 5 of 6 uur geslapen heb. Niet slecht maar ook niet echt goed dus. Wel voelde ik me weer helemaal beurs toen ik opstond om 5:00 uur, omdat de familie al helemaal up and running was, en naast ons het vuur aanmaakte met de bijbehorende rook! Na nog een spannende plaservaring omdat dit keer de hond met me meeliep kon ik mijn gezicht wassen met het warme water dat in een teil op het stoepje klaarstond. Daarna ontbeten we met (verrassing!) rijst, noodles, groenten. Om 7:00 uur vertrokken we weer met alle vier de dames om onze tocht rondom de berg voort te zetten, maar dit keer weer terug naar Sapa. Dit keer zagen we nog mooiere uitzichten dan de vorige dag en daarvan hebben we dan ook weer veel foto's gemaakt en het op ons in laten werken. Ook kwamen we nog langs een schooltje, vol met buitenspelende kinderen. Onderweg hebben Marit, Nikki en ik overlegd over een richtbedrag van wat we kwijt wilden zijn voor deze mooie ervaring. We hebben 400.000 tot 500.000 VND afgesproken. Als het bedrag van datgene wat we zouden kopen, bij elke dame iets, ver onder dat bedrag zou vallen, zouden we daarnaast nog wat geld geven voor ons verblijf in hun dorp. Dat bleek niet nodig: de prijzen lagen nogal hoog, maar waren niet onredelijk, zeker niet met het oog op hoe leuk we het hebben gehad. Voor ons was het dus dat we betaalden voor een tour en daar ook nog wat leuks aan overhielden. Ik heb een kussenhoesje gekocht als hoes voor mijn laptop, 2 etuitjes en een riem. Allemaal van rond de 100.000 VND, dus was ik uiteindelijk iets meer dan 400.000 VND kwijt: minder dan 20 euro voor 3 maaltijden, een overnachting, leuke kleine kadootjes en een prachtige trektocht met mooie onmoetingen.
Maar het was toch ook wel allemaal HEEL erg basic: geen WC en niet echt een priveplek waar je je even kunt wassen (al is het maar achter een kleedje) hebben we wel gemist. Eenmaal terug in Sapa zijn we dus gauw naar een leuk cafeetje gegaan om daar een lekkere koffie met chocoladecroissant te eten, en daar even te genieten van stromend water over de handen na een zittend toiletbezoekje!
Hier in Sapa is het nog veel drukker dan gisteren, met nog veel meer mensen die je aanspreken: buy from me? De dames zijn nogal vasthoudend, dus zelfs na een duidelijk NO! blijven ze vaak nog even hangen. Na een poosje gaan ze vanzelf wel weer weg, maar het voelt heel raar om iemand zo te negeren en/of hard af te wijzen. Nu zitten we even bij te komen van al het lopen en niet-slapen en onderhandelen in het tourist information gebouw, voordat we straks de trein pakken terug naar Hanoi. Morgen om 5:00 uur komen we daar aan, dus het wordt weer vroeg slapen!
xx Julia